Ambalaj Nedir? Ambalaj Özellikleri Nelerdir?
Ambalaj, gıdanın tüketiciye ulaşana kadar korunması için uygulanan işlemdir. Ambalaj malzemeleri için ülkemizde geçerli ambalajlama kuralları şunlardır:
▪ Tüm gıda ürünlerinin ambalajlanması zorunludur.
▪ Ürün, ambalajı açılmadığı sürece ulaşılamaz olmalıdır.
▪ Ambalajın üzerinde son kullanma tarihi, firmanın adı ve kimyasal materyalin isminin baş harfi olmalıdır.
▪ Yeniden işlenmis kağıtlar ve plastikler gıda ambalaj materyali olarak kullanılmazlar.
İyi Bir Ambalaj Materyalinin Özellikleri
▪ Ürünü temiz tutmalı, dışarıdaki havayla temasını kesmelidir.
▪ Dizaynı elle rahat bir şekilde tutulabilecek gibi tasarlanmalıdır.
▪ İçindeki ürünü fiziksel ve kimyasal tehlikelere karşı korumalıdır.
▪ Ambalajın üzerinde ürün içerik bilgisi ve kullanım şartlarının belirtildiği bir etiket bulunmalıdır.
Ambalajlama Malzemeleri
Ambalajlama malzemeleri dörde ayrılır. Bunlar; cam ambalaj malzemeleri, kağıt ambalaj malzemeleri, metal ambalaj malzemeleri ve plastik ambalaj malzemeleridir. Ayrıca daha az olmakla beraber; pamuk, kenef ve dokuma gibi malzemeler de kullanılmaktadır.
Cam Esaslı Malzemeler
Cam malzemelerin olumlu özellikleri şunlardır;
▪ Cam, gıdayla herhangi bir tepkimeye girmediği için sağlık açısından daha uygundur.
▪ İçini gösterdiği için, tüketici ne aldığını görerek alışveriş yapar.
▪ Gaz geçirmez ve içindeki ürünü UV ışınlarından korur.
▪ Cam malzemeler defalarca kullanılabilir.
Olumsuz özellikleri ise şunlardır;
▪ İçini gösterdiği için üretici firmayı zorlamaktadır.
▪ Ağır olduğu için taşımada zorluk çekilir.
▪ Çabuk kırıldığı için, taşıma ve depolama esnasında büyük zorluklara sebep olur.
▪ Temizliği daha zordur.
Türk Gıda Kodeksi Yönetmeliğine göre cam malzemelerin kullanım kuralları şöyledir;
▪ Çeşitli büyüklükte ve şekilde olmakla birlikte beş grupta incelenir.
a) Bira, maden suyu ve meşrubat şişeleri
b) Kavanoz ve meyve suyu şişeleri
c) Su şişeleri
d) Alkollü içki şişeleri
▪ Cam ambalajlar için geçerli olan basınç değerleri şöyledir;
a) Bira şişeleri:
Geri dönüşümlü olanlar basınç değeri 12 kg/cm2
Geri dönüşümlü olmayanlar basınç değeri 10 kg/cm2
b) Meşrubat şişeleri:
Geri dönüşümlü olanlar basınç değeri 16 kg/cm2
Geri dönüşümlü olmayanlar basınç değeri 10 kg/cm2
▪ Meyve suyu şişeleri:
Geri dönüşümlü basınç değeri 10 kg/cm2.
Kağıt Esaslı Malzemeler
Kağıt ambalajlamasında genellikle kullanılan malzemeler şunlardır:
▪ Kraft kağıdı
▪ Sülfit kağıdı
▪ Yağ geçirmez kağıt
▪ Bitkisel parşömen
▪ Ince kağıt
▪ Neme dayanıklı kağıt
▪ Kaplanmış kağıt
▪ Şekil verilmiş kaplar
▪ Lifli levha
Metal Esaslı Malzemeler
Metal esaslı malzemelerde en çok kullanılan türler şunlardır:
▪ Sac
▪ Lak ve laklama
▪ Kalaysız teneke
▪ Alüminyum.